Heiltje

identificatie
naamHeiltje
RVEN nr217
visserijnummer
zeilnummer
te boek gesteldHN4919 10779 B Rott 1960
typeHagenaar
categorievrachtschip
vaartuig
lengte22.12
breedte4.18
diepgang0.98
kruiphoogte2.6
tonnage10 4
materiaal rompijzer
materiaal romp (spec.)ijzer
bouwwijze rompgeklonken
voortstuwing (oorspr.)zeil
masthoogte15.5
soort tuiggaffeltuig
materiaal zeildacron
oppervlakte zeil120.0
bouwjaar vaartuig1895
bouwperiode1890-1900
werfgegevens
werfRuijtenberg - Waspik
werfnaam
plaats, provincie werfWaspik, NB
werf bijzonderhedenDe stichter van de scheepswerf te Waspik (aan de Maas) was Johannes (Jan) Ruijtenberg, waarschijnlijk rond 1747. Bijna 150 jaar lang bouwden en repareerden generaties van deze familie Ruijtenberg hier houten schepen als tjalken, schuiten, ponen, aken, kenen, roeiboten en veerponten. Rond 1795 nam de zoon van Johannes, Adrianus de werf over. Na het overlijden van Adrianus in 1801 kreeg zijn jongste broer Johannes de leiding over de werf. Zijn weduwe zet het bedrijf in 1827 voort tot het in 1829 openbaar verkocht wordt aan Gerrit vermeulen van Eethen en Drongelen. De familie Ruijtenberg huurt de werf tot ze deze in 1835 weer kunnen kopen. Vanaf 1884 vond nieuwbouw van ijzeren en stalen schepen plaats. De familie Ruijtenberg had enige tijd twee werven in Waspik, tot in 1891 de twee broers Adriaan en Pieter besloten tot de oprichting van een firma, genaamd Firma P. en A. Ruijtenberg. Het bedrijf lag aan de haven van Waspik, bereikbaar via de Oude Maas. In 1884 ging Adriaan Ruijtenberg over op het bouwen van ijzeren schepen en werden er tjalken, klippers, stevenaken, aken, hevelaken en sleepschepen gebouwd. In 1909 wordt een werf in Raamsdonkveer gekocht. De Firma P. en A. Ruitenberg wordt dan gevormd door Pieter Adriaan en zijn zoon Jan Adriaan Ruitenberg. In 1912 wordt de firma omgezet in een NV, de "N.V. Scheepsbouwwerven v/h P. en A. Ruijtenberg". De directie wordt gevoerd door Jan Adriaan en zijn 4 broers. Aan het bestaan van de werf kwam in 1970 een einde als gevolg van het sluiten van de Haringvlietdam.
historie vaartuig
vorige namen
1895-1915: "Auxilium Mariae" - -P. Rutjes -  Pannerden
1915-1960: "Heiltje" - G. Hendriks
1960-        : "Diogenes"
1982-2013: "Heiltje", H. Dessens -  Almere/Oegstgeest
historie vaartuig
De Heiltje werd gebouwd in 1895 op de scheepswerf van P & A Ruijtenberg te Waspik, Noord-Brabant. De eerste eigenaar was P. Rutjes, Pannerden, de 1ste naam was Auxilium Mariae (''Hulp van Maria'). Rond 1915 kocht schipper Gerrit Hendriks het schip en noemde het Heiltje, naar zijn vrouw. De familie Hendriks voer met het schip tot 1953, waarna het werd opgelegd als woonschip. De laatste reis onder zeil werd gemaakt in 1945 of 1946.

De Heiltje is een echte ''wagenbrugger'', dwz geschikt om de Wagenbrug in Den Haag te kunnen passeren. De lengte is 22 meter, de breedte 4.17 meter (de brug was 4.20 meter breed). Hendriks voer vnl. stenen, van de steenfabrieken langs de Waal naar Den Haag en Rotterdam. Op de terugreis werd soms een vrachtje graan opgepikt in Rotterdam, voor een of andere '''Boerenbond'' in Brabant.

Zie voor foto's van de Haagse Wagenbrug het boek van W. de Koning Gans, Het Haagse Grachtenboek.
Zie voor meer historische informatie over de Heiltje 2 artikelen van Henk Dessens in Spiegel der Zeilvaart, jaargang 1995 (nr 4 en 5)
oorspronkelijk vaargebiedrivieren en kanalen Z-Nederland
oorspronkelijk gebruikvrachtvaart
funktie wijziging(en)1895-1960: vrachtschip 1960 - ca 1972: woonschip ca 1972-1982: werkschip ("drijvende steiger") 1982- heden : woon-zeilschip
oorspronkelijk uiterlijk
historie interieurdeels
jaar uitgebruikname1982
huidig gebruikpleziervaart / bewoning
V
Z
A
H