ARCHIEF REGISTER VAREND ERFGOED NEDERLAND (RVEN)

sinds 1946; Boreas

Geschiedenis Boreas.

De geschiedenis van de Boreas begint zo goed als zeker rond 1900 op de werf van Richter Uitdenbogaardt te Maassluis. Hier is het schip ontworpen en gebouwd.

Dit blijkt uit brieven van eerdere eigenaren van de Boreas.

De werf van Richter Uitdenbogaardt was destijds een bekende werf, waar sinds het midden van de 19e eeuw ongeveer 200 loggers zijn gebouwd. Er zouden maar een paar steekhengsten in hout gebouwd zijn.

De familie Richter Uitdenbogaardt was zo vriendelijk een overzicht te geven van de historie van de werf. Daaruit blijkt dat de werf in 1937 is overgenomen door de (nog bestaande) scheepswerf De Haas in Maassluis. Helaas is het archief van de werf bij een brand verloren gegaan.

Dankzij informatie van de Historische Vereniging van Maassluis komt er wat licht in de zaak. In een publicatie over de zalmvisserij in “Historische schetsen van Maassluis” nummer 43 schrijft M. van de Ree dat de zalmvisserijmaatschap “Arbeid Adelt”in de eerste helft van de 20e eeuw zalmsteken had staan in de Botlek, de Oude Maas en de Brielse Maas. Eén van de directeuren van deze maatschap was J. Veltenaar Czn,dezelfde onder wiens naam de hengsten in Brielle waren geregistreerd.

De opbrengsten van de zalmvisserij waren sinds het einde van de 19e eeuw sterk teruggelopen, wat een reden was de zalmsteken steeds verder buiten de Maasmond te zetten, in steeds ruwer water. Buiten de riviermond behoefde immers geen pacht te worden betaald, wat weer scheelde in de kosten.

Uit verslagen in de Vlaardingse Courant blijkt dat Veltenaar en Richter Uitdenbogaardt beiden in de gemeenteraad van Maassluis zaten. Er mag dus vanuit worden gegaan dat ze elkaar goed kenden. Vermoedelijk heeft Veltenaar zijn collega gevraagd een zalmschuit te ontwerpen, die wat zeewaardiger en droger was dan de Beijerlandse schuiten (een variant van de Hollandse boot) die tot dan toe werden gebruikt.

Vanwege de steeds verder oplopende verliezen besloot het bestuur van de maatschap in september 1940 de “fuiken te sluiten”en de twee laatste schuiten te verkopen. Eén daarvan was zonder twijfel de Boreas.

Na de oorlog duikt het schip voor het eerst weer op in een advertentie in de Waterkampioen van 13 juli 1946: “Te koop: Een kleine hoogaars, plm 10 * 3,20 m met 35 m2 zeil en Penta hulpmotor.” De benaming hoogaars is te begrijpen vanwege het model van het voorschip, dat wel wat lijkt op dat van een Kinderdijkse hoogaars. Een zekere C. Kolff uit Leeuwarden koopt het schip van de Nauta werf in Leidschendam en noemt het “Boreas.”

De Nauta werf bestaat niet meer en de vorige eigenaren zijn niet meer te achterhalen.

Het schip heeft jaren op de werf gelegen en is helemaal uitgedroogd en lekt verschrikkelijk bij de tewaterlating. Het vlak wordt met blik beslagen en er wordt een kajuit op gezet. Na een aanvaring met een rijnaak wordt aan stuurboord voorin een gang gerepareerd en een extra spant ingezet. In 1957 wordt de romp volledig ingeblikt. Zonder dit doodskleed was het scheepje al lang vergaan.

De thuishaven is Eernewoude in Friesland.

Kolff vaart 18 jaar met de “Boreas.”Omdat er door het lage vrijboord nogal gemakkelijk water overkomt, wordt er bij de werf van Langenberg in Leeuwarden een zetboord opgezet.

Kolff verkoopt het schip in 1965 aan ene Van Duuren, de ligplaats wordt Grouw. Na vijf jaar verkoopt Van Duuren de “Boreas”aan H. Visser, een broer van Durk Visser, de laatste eigenaar. Het wordt in 1978 ingeschreven als hoogaars in het Stamboek Ronde en Platbodemjachten onder nummer 1122. De naoorlogse geschiedenis is hiermee helemaal in kaart gebracht.

Na een zeer ongunstig expertiserapport, waarin de reparatie van de Boreas op f 17.000,-- wordt begroot, wordt het schip in Kortenhoef bij de werf van Piet Dekker gelegd, die zal proberen een koper te vinden, maar dit levert geen succes op.

In 2008 wordt het schip eigendom van de Stichting Behoud Hoogaars. In oktober 2008 is het schip boven water gehaald en getransporteerd van Kortenhoef naar Capelle.

Het schip wordt gemeten en op tekening gezet met de bedoeling tot restauratie over te gaan. Als blijkt dat het in een dusdanig slechte staat is, dat dit niet mogelijk is, wordt in januari 2014 begonnen met de “vernieuwbouw”van de “Boreas.”

In 2015 is het schip klaar en wordt feestelijk te water gelaten op 16 mei.

Geraadpleegde bronnen:

Mededelingen van D. Visser

Fam. Richter Uitdenbogaardt

Stichting “De Noordzeebotter.”

Visserijmuseum Vlaardingen

Jaarverslagen van het College voor de Zeevisscherijen 1880 – 1915

Stadsarchief Vlaardingen

Gemeente Maassluis

Restauratieplan van de steekhengst Boreas anno 1900