ARCHIEF REGISTER VAREND ERFGOED NEDERLAND (RVEN)

Korte historie :

Bouwjaar 1907, gebouwd op de werf ’t Kromhout aan de Hoogte Kadijk te Amsterdam. Opdrachtgever Daniël Goedkoop, 1 van de 2 eigenaren van de werf. Hij zelf tekende het schip. De naam van het schip Kromhout, zoals alle door Goedkoop , voor zichzelf gebouwde schepen de roepnaam Kromhout kregen Doel van de bouw: Door plaatsing van de door Goedkoop ontwikkelde 1 cylinder, 20 Hp, petroleum Kromhout motor, in een schip van de Kromhout werf was Goedkoop in staat om bij demonstraties (zeil) schippers de voordelen van de motor in de praktijk daadwerkelijk te laten ondergaan.

Bouwnummer: 487, motornummer 172, Ligger der Binnen vaartuigen, deel Amsterdam, volgnummer 2471, meetnummer A2471N. Oorspronkelijke zeilen, Zeilenga Amsterdam, kits getuigd. Ik ben in het bezit van de originele blauwdruk en van enkele ontwerpschetsen.

De dek indeling is hetzelfde als in 1907, van de dubbelwerkende vioollier met twee nestschijven voor twee ankers, de plaats van de grote- en de bezaansmast, de lier om de mast te strijken, de koekoek van de machinekamer en de koekoek van de salon. Ook de indeling van de salon en de hutten onderdeks, toilet met opklapbare wastafel, de betimmering in Amsterdamse stijl, glas in lood, de machinekamer tussen salon en boeg en de boeg zijn origineel.

De Kromhout VI, was de opvolger van de Kromhout 3, ook een succesvol Kromhout motor demonstratie schip. Goedkoop gebruikte zelf nooit het cijfer achter de roepnaam en ook de latere schepen die gebouwd werden als demonstratie vaartuig voor de Kromhout motoren hadden allen de roepnaam Kromhout. Door de deelname aan de in die jaren in trek zijnde Betrouwbaarheids wedstrijden, van een vooraf opgegeven baan gaf de schipper aan wat zijn verwachte aankomst tijd zou zijn, bouwde Goedkoop een goede reputatie op. De motor was eenvoudig te bedienen, de constante brandstof toevoer zorgde voor een regelmatig toerental en snelheid. In 1907 en 1908 nam D. Goedkoop deel aan 21 van deze Betrouwbaarheids wedstrijden, o.a. op de Zuiderzee, Noordzee en de Rijn. In deze wedstrijden behaalde hij, met de Kromhout motor 19 maal een eerste prijs. De resultaten van beide schepen en een uitgekiende reclame campagne leverden zoveel publiciteit op dat de order portefeuille uit haar voegen kraakte. Het succes van de motoren uit de Kromhout 3 en Kromhout 6 waren de basis waarop al in 1907 besloten werd de

productie te verhogen. Dit was echter niet mogelijk aan de Hoogte Kadijk. Om deze reden werd een stuk grond gekocht aan de Noord zijde van het IJ. Reeds in 1908 kwam daar de verhoogde productie op gang, later volgden er nog vele uitbreidingen. De huidige Kromhouthal, met het Kromhout logo getuigd nog van deze glorieuze tijd.

Restauratie:

Na een uitgebreide inventarisatie in 1986 ben ik begonnen met de restauratie. Uitgangspunt : geen geweld aandoen aan de originaliteit van het schip en bewaking van de originaliteit bij functionele aanpassingen. Restauratie is in 2001 afgerond. Wat is er aangepast/veranderd t.o.v. de blauwdruk en de foto uit 1907: Exterieur: de reling op het achterdek is tussen 1908 en 1916 toegevoegd, De ballast, in de vorm van loden ballast blokken en brokken van gietijzer stookplaten lagen her en der verspreid op het vlak tussen de spanten, om een schoon en toegankelijk vlak te houden heb ik de ballast in 1988 naar een door ons nieuw aangebrachte dooskiel verplaatst.

De bezaans mast is in 1999 vervangen door de originele grote mast, op de plaats van de oude grote mast is een nieuwe mast geplaatst, iets zwaarder en langer. De oude bezaansmast verwerkt tot giek en gaffels. De boordverlichting is conform de foto uit 1919, teruggeplaatst.

Interieur: De watertank, die tijdens de bouw geplaats was onder het voordek en tegen het schot van de machinekamer ( stromend water in de kombuis ), werd verplaatst naar een plek onder de vloer van de kombuis. De brandstof tank, onder de kuipvloer, werd verplaats naar een plek onder de salon vloer. De twee wanden van de hut aansluitend op de salon heb ik naar het origineel teruggeplaatst, de deur naar de kombuis is om praktische redenen weg gebleven.

Publicaties / Tijdschriften

De Motorboot, juli 1908

De Watersport 1916, pagina 130, foto

In de jaren 1907 en 1908 werden in kranten en tijdschriften verspreid over hele koninkrijk, veelvuldig artikelen over de successen van de Kromhout motor geplaatst.

Een reeks artikelen in augustus / september 1908 in het Handelsblad naar aanleiding van de Noord Zee wedstrijd, Bremerhaven – Helgoland – Cuxhaven.

Kagen, Clippers, Werven en Motoren door Dr. J.C. Westermann, onderwerp Goedkoop, de Kromhout werf en de Kromhout motoren. Op pagina 233 een beschrijving van het doel van de bouw van de Kromhout VI en een beschrijving van het interieur.

Waterkampioen, 3 mei 1967, nummer 1196, pagina 272

Waterkampioen, 1 oktober 1982, pagina 2214

Waterkampioen, 18 oktober 1985, pagina 51

Spiegel der Zeilvaart, augustus 2006, pagina 21.

“Van Turfschipper tot Motorfabrikant “ , 2009 , Han Mannaert

“ Oons Febriek 1908-2008, boek uitgegeven ter gelegenheid van 100 jaar Suikerfabriek Dinteloord.

Vermeldingen op diverse websites ( Kromhout 6 Zeehond )

Manuscript: Werktitel “ De geschiedenis van de Kromhout VI / Het leven van een directievaartuig “ een verhaal over de 8 eigenaren, in het perspectief van hun activiteiten in hun zakelijk en sociale leven in de tijd dat zij eigenaar waren van de Kromhout, Batava, Dahaja, Zeehond.